Rok Lema w Polsce i na świecie
Stanisław Lem należy do najwybitniejszych przedstawicieli polskiej fantastyki oraz jest jednym z najpoczytniejszych pisarzy science fiction na świecie. Jego powieści i opowiadania przetłumaczono na niemal pięćdziesiąt języków i wydano je w nakładzie 40 milionów egzemplarzy. We wrześniu 2021 roku przypada 100. rocznica jego urodzin, w związku z czym Sejm RP przyjął uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2021 Rokiem Lema.
Jak uzasadniono w uchwale, utwory Lema – „inspirowały i po dziś dzień inspirują twórców, pisarzy oraz artystów kina i teatru, a ekranizacje jego utworów należą do jednych z najbardziej znanych filmów światowego kina, przez co motywy z twórczości Lema zadomowiły się w kulturze masowej. Ponadto wysoko cenione są jego publikacje o charakterze popularnonaukowym i publicystycznym, dotyczące filozofii nauki, estetyki i krytyki literackiej”.
W odniesieniu do tej informacji, zarówno w Polsce, jak i na świecie, zapowiedziano dziesiątki wydarzeń, publikacji i projektów, które staną się częścią obchodów Roku Lema. Oto kilka z nich.
W Polsce jedną z pierwszych reakcji było wznowienie biografii autora, za którym stoi Wydawnictwo Czarne w koedycji z wydawnictwem Agora. Książka nosi tytuł: „Lem. Życie nie z tej ziemi”, autorem jest Wojciech Orliński, a na stronie wydawnictwa czytamy: „Korzystając z niepublikowanych dotąd źródeł, Orliński wyjaśnia duże i małe, poważne i zabawne tajemnice z życia pisarza. Jak Lem przeżył Holocaust? Czy kiedykolwiek uwierzył w komunizm? Co sobie kupił za honorarium z «Obłoku Magellana»? O co chodziło w «Solaris» i dlaczego Andrzej Wajda w końcu nie przygotował ekranizacji? Jak korespondencyjna przyjaźń z Philipem K. Dickiem przerodziła się w nienawiść, w wyniku której Dick wysłał słynny donos na Lema do FBI?”
Miłośnicy gier również nie będą rozczarowani, ponieważ Starward Industries, młode studio gamingowe z Krakowa, za którym stoi wybitnie dobry zespół deweloperów (uczestniczyli oni w takich produkcjach, jak „Wiedźmin”, „Cyberpunk 2077” czy „Dying Light”), intensywnie pracuje nad „The Invincible”, pierwszą grą na podstawie prozy Stanisława Lema. Niedawno studio uchyliło rąbka tajemnicy i podało, że podstawą adaptacji będzie książka „Niezwyciężony” oraz że gra utrzymana będzie „w klimatycznej stylistyce retro futurystycznej, z intrygującą warstwą muzyczną”. Premiera produkcji jest przewidziana na drugą połowę 2021 roku.
Miłośników sztuki z pewnością ucieszy informacja, że już niebawem w Krakowie powstanie Planeta Lem – Centrum Literatury i Języka, gdzie mieścić się będzie zarówno ekspozycja poświęcona twórczości Stanisława Lema, jak i nowoczesna wystawa na temat języka polskiego. Jak zapowiadają twórcy, czyli Pracownia JEMS Architekci, na powierzchni około 4 tysięcy metrów kwadratowych, oprócz wystawy „Centrum Literatury i Języka – Planeta Lem”, znajdą się także: nowoczesna sala wielofunkcyjna z przeznaczeniem na organizowane w Krakowie wydarzenia literackie, ogólnodostępna mediateka, pracownia multimedialna i kawiarnio-księgarnia.
Na świecie natomiast największą popularnością cieszą się projekty multimedialne związane z powieścią „Solaris”. Jednym z nich jest projekt artystyczny SOL.AR.IS, czyli mobilna aplikacja wykorzystująca nowoczesną technologię rozszerzonej rzeczywistości (AR – augmented reality). Jak to działa? Po zainstalowanieu bezpłatnej aplikacji podłączamy słuchawki i, poruszając telefonem, przenosimy się w wirtualną przestrzeń, w której obcujemy z obiektami 3D inspirowanymi tworami cytoplazmatycznego, inteligentnego oceanu pokrywającego planetę Solaris – mimoidami, symetriadami i asymetriadami, fantastycznymi zjawiskami opisanymi w powieści. Animowane rzeźby zaprojektowali artyści obrazowania trójwymiarowego: Oliver Latta z Niemiec, Yuma Yanagisawa z Japonii, Uwe Rieger i Yinan Liu z Nowej Zelandii oraz Zsolt Laszlo Bordos i Gaspar Battha z Węgier. Ambientowe krajobrazy dźwiękowe dla każdego z obiektów skomponował irański artysta audiowizualny Ali Phi.
Innym tego typu projektem jest Ocean Solaris – instalacja multimedialna, która umożliwia interakcję z publicznością poprzez tekst, ruch i dźwięk. Jak wyjaśniają, twórcy: „struktura dramaturgiczna Oceanu Solaris zakłada trzy następujące po sobie fazy, z których każda ma za zadanie wprowadzić odbiorcę w różne stany emocjonalne – ciekawości, niepokoju, strachu oraz melancholii – pojawiające się w kontakcie z nieznaną planetą”. Ocean Solaris zostanie zaprezentowany międzynarodowej publiczności podczas EXPO w Dubaju oraz m.in. na Ars Electronica Festival (Austria). Jeżeli jesteście ciekawi innych projektów lub wydarzeń, koniecznie zajrzyjcie na stronę: www.roklema.pl
