Odprawa (Abfindung)
Odprawa – to słowo w ostatnim czasie zajęło w kancelarii Pazur pozycję numer jeden w rankingu najpopularniejszych tematów, z jakimi przychodzili klienci. W ostatnim czasie nasiliły się wypowiedzenia, w związku z obecną pandemią, nic więc dziwnego, że słowo „odprawa” nabrało takiego znaczenia. Z praktyki adwokackiej można również stwierdzić, iż słowo odprawa (po niem. Abfinfung) używane jest jak słowo bliźniacze przy wypowiedzeniu. Czy zatem odprawa jest synonimem wypowiedzenia? Czy pracodawca ma obowiązek zapłacenia odprawy? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć
Odprawa – co to takiego?
Odprawa w sensie prawa pracy to nic innego jak jednorazowa zapłata pracodawcy dla pracownika, w związku ze złożonym wypowiedzeniem przez pracodawcę. Nie jest to odszkodowanie czy dodatkowe wynagrodzenie, tylko świadczenie pieniężne cane przy okazji wypowiedzenia.
Czy pracodawca musi zapłacić odprawę?
Wśród klientów niemalże w 100% istnieje przekonanie, że pracodawca automatycznie musi zapłacić odprawę, gdy tylko złoży wypowiedzenie umowy o pracę. Nic bardziej mylnego. Z reguły pracodawca nie ma obowiązku do zapłaty odprawy. Dlatego błędne jest twierdzenie, że odprawa należy się automatycznie. Są co prawda przepisy, które regulują tryb zapłaty odprawy, ale są to sytuacje wyjątkowe i zdarzają się bardzo rzadko. Podczas normalnego wypowiedzenia, pracodawca nie jest zobowiązany do zapłaty odprawy.
Wypowiedzenie a odprawa
Skąd zatem bierze się to mylne przekonanie o odprawie? Z jednej strony pracodawca nie musi płacić odprawy, ponieważ nie ma ku temu podstawy prawnej. Z drugiej strony praktyka jest już zupełnie inna. I ta praktyka powoduję, że odprawa wymawiana jest jednym tchem razem z wypowiedzeniem. Dzieje się tak ponieważ w większości przypadków ma zastosowanie szczególna ustawa, która wyznacza duże obostrzenia przy składaniu wypowiedzenia przez pracodawcę. Pracodawca często sam z siebie woli zapłacić odprawę niż procesować się w sądzie o zasadności wypowiedzenia, wiedząc, że istnieje spore ryzyko, że przegra. Dlatego to w dużych firmach pracodawcy wolą zapłacić odprawę i zamknąć sprawę niż procesować się przez kilka lat.
Warunki uzyskania odprawy
Najczęściej pracodawcy płacą odprawę, gdy są spełnione trzy warunki: pierwszym warunkiem jest złożenie pozwu do sądu pracy w ciągu trzech tygodni od dnia otrzymania wypowiedzenia. Drugim warunkiem jest, że pracodawca zatrudnia więcej niż 10 pracowników, a pracownik zatrudniony jest co najmniej pół roku – ponieważ tylko wtedy ma zastosowanie wyżej wymieniona ustawa. Ostatnim warunkiem jest, że pracownik nie ma innej pracy. Oczywiście wyżej wymienione warunki nie są sztywne, sama odprawa i jej wysokość zależą w dużej mierze od negocjacji. Pracodawca będzie się starał za wszelką cenę zapłacić jak najniższą odprawę. Od naszych negocjacji zależy, ile uda się od niego uzyskać.
Inne warunki otrzymania odprawy
Oczywiście istnieją inne przepisy, które regulują wypłatę odprawy. W praktyce są one jednak rzadziej spotykane i należą do wyjątków. Odprawa może być zasądzona jeżeli np. pracodawca podczas składania wypowiedzenia od razu pisemnie oferuje taką odprawę. Odprawa może być również zasądzona przez sąd, jeżeli sąd po rozpatrzeniu wypowiedzenia stwierdzi jej nieważność, a pracownik przedstawi konkretne powody, z których wynika, że praca dla tego pracodawcy jest dla niego obciążeniem psychicznym i fizycznym. Również niektóre przepisy zbiorowego układu pracy (Tarifvertrag) czy nawet samej umowy o pracę mogą regulować tryb wypłaty odprawy
Podsumowanie
Odprawa nie należy się z reguły pracownikowi automatycznie tylko dlatego, że pracodawca złożył wypowiedzenie. W praktyce jednak taka odprawa może zostać wypłacona, pod warunkiem, że złożymy pozew do sądu pracy. Wysokość odprawy zależy od negocjacji. Jednak należy pamiętać, iż taki pozew trzeba złożyć tylko w terminie trzech tygodni od dnia otrzymania wypowiedzenia. Po upływie tego terminu wypowiedzenie automatycznie staje się wiążące i nie ma 4 wtedy szans na żadną odprawę
Kanzlei Pazur Rechtsanwalt Maciej Pazur LL.M.
