Czy jadłeś dzisiaj ryż?

 

„Czy jadłeś dzisiaj ryż?” − tymi słowami witają się mieszkańcy południowych Chin. Z kolei na powitanie roku wszyscy życzą sobie „oby ci się nigdy nie przypalił ryż”.

Popularność ryżu jest olbrzymia. Prawie połowa ludności na świecie żywi się nim. Na Dalekim Wschodzie znaczy on tyle, co w Europie chleb czy ziemniaki.

Początkowo ryż uprawiano na terenach dzisiejszych Indii, skąd rozpoczęła się jego ekspansja. Już 5 tysięcy lat przed naszą erą był on głównym pożywieniem Chińczyków i Japończyków. Niedługo potem docenili go Egipcjanie i Grecy. Przez kolejne stulecia zyskiwał popularność w Afryce, potem w Hiszpanii i Portugalii. W średniowieczu dotarł do Włoch, a zaraz potem do Francji i Ameryki.

Któż z nas nie zna ryżu? Jadamy go bez dodatków bądź z dodatkami. W Polsce przeważnie w zupach lub jako dodatek do dań z sosami. Każda kuchnia ma swoje własne sposoby przyrządzania i podawania ryżu. Dzięki różnorodności w przygotowaniu i doborze przypraw w każdym kraju smakuje on inaczej. Robi się z niego mąkę, makaron, płatki, olej, piwo, sake i papier.

Dziś plantacje ryżu można spotkać niemal na całym świecie. Uprawia się go na wodnych albo suchych polach. Jednak najbardziej cenione są odmiany pochodzące z plantacji wodnych. Ryż dojrzewa od 100 do 250 dni, w zależności od odmiany. Dojrzały ścina się po spuszczeniu wody, suszy się przeważnie w suszarniach, zawieszony na żerdziach. Ryż jest codziennym pożywieniem niemal połowy ludności na świecie.

Ryż spożywczy, ten, który my znamy, otrzymuje się z ziaren ryżu siewnego (Oryza Sativa L.). Obecnie roślina ta i jej pola uprawne kojarzą się z Chinami i Japonią. Gatunek ten jest samopylny i wyróżnia się gęstymi łodygami, które osiągają wysokość do 150 cm. Na ich szczycie znajduje się kwiatostan. Liście Oryza Sativa są długie i mocno spłaszczone. Z kolei jej kwiaty skupiają się w okazałe wiechy o barwie zielono- niebieskiej. Najważniejsza część ryżu, czyli owoce, stanowią bogate w skrobię ziarniaki o wielkości do 4 mm. Jedna roślina wytwarza maksymalnie 100 ziarniaków.

Jest wiele gatunków ryżu. Różnią się one kształtem ziarna, smakiem, stopniem oczyszczenia, wartością odżywczą i zawartością skrobi, czyli amylopektyny. Podczas gotowania ryż wchłania wodę i pęcznieje. Im ziarno jest krótsze i bardziej pękate, tym więcej w nim amylopektyny i po ugotowaniu bardziej się klei.

Ryż stosuje się w diecie bezglutenowej i wszystkich dietach lekkostrawnych. Osoby dbające o linię chętnie jedzą ryż, który dodaje energii i uwalnia od głodu. Ryż dostarcza dużej ilości węglowodanów złożonych. Stanowi też cenne źródło potasu, który reguluje ciśnienie krwi, magnezu kojącego nerwy i poprawiającego koncentrację, a także żelaza i cynku poprawiających odporność. Zawiera on witaminy B i E.

Ryż brązowy, dziki i paraboliczny są bardziej zasobne w cenne składniki niż ryż biały. Wybierając ryż biały, warto zdecydować się na długoziarnisty, ponieważ jest on bogatszy w błonnik i wolniej trawiony.

Składniki (dla 4-5 osób)

  • drób (1 kurczak lub 4−5 dużych udek z kurczaka) ugotowany w wywarze libańskim
  • wywar libański z ugotowanego kurczaka (1,5 do 2 szklanek)
  • szklanka ryżu basmati
  • garść makaronu nitki (np. vermicelli)
  • łyżeczka kurkumy
  • puszka groszku z marchewką
  • garść rodzynek lub żurawiny
  • garść lub dwie różnych orzechów skruszonych na mniejsze kawałki (migdały nadają się doskonale)
  • ząbek czosnku, przeciśnięty
  • garść posiekanej zielonej pietruszki
  • pestki granatu (ilość w zależności od upodobania)
  • tłuszcz (olej lub smalec maślany, ok. łyżeczki)
  • jogurt naturalny

Wywar libański

1 marchew, kawałek selera, łyżeczka siedmiu przypraw arabskich, 2 listki laurowe, 2 ziela angielskie, 2 ziarenka kardamonu Obrane i wymyte warzywa oraz przyprawy gotować w około 2 litrach wody przez około 1−1,5 godziny, tak by mięso odchodziło od kości. Mięso ostudzić i obrać, porozrywać na mniejsze kawałki.

Gotowanie ryżu

W garnku rozgrzać tłuszcz i podsmażyć na nim makaron, dodać czosnek i mieszać. Dodać ryż, podsmażyć całość tak, by ziarenka obtoczył tłuszcz. Dodać wywar, zagotować. Po ok 2−3 minutach zmniejszyć dopływ ciepła, dodać kurkumę i wymieszać. Po około 10−15 minutach sprawdzić, czy nie należy dodać więcej wywaru. Dodać rodzynki, groszek z marchewką i połowę orzechów. Gdy wywar wyparuje, odstawić z kuchenki, pod pokrywkę włożyć czystą ściereczkę i odczekać kilka minut aż odparuje. Ryż rozkładamy na przygotowanej wcześniej platerze, kładziemy na nim mięso z kurczaka, posypujemy posiekaną pietruszką i pestkami granatu. Podajemy z jogurtem naturalnym.

Ewa Duszkiewicz

Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to. Czytaj więcej…

Zrozumiałem

 

Polityka cookies

Przeglądarki internetowe domyślnie dopuszczają umieszczanie plików „cookies/ciasteczek”, czyli informacji zapisywanych na urządzeniach „komputerowych” użytkowników.

Ustawienia przeglądarek internetowych mogą zostać zmienione tak, aby blokować automatyczną obsługę plików „cookies/ciasteczek” lub informować o próbach ich każdorazowego przesłania do urządzenia wykorzystywanego przez użytkownika. W celu skonfigurowania opcji swojego urządzenia w zakresie wyrażenia zgody na zapisywanie plików cookies oraz określenia zakresu zapisywanych cookies możesz zmienić ustawienia wykorzystywanej przez Ciebie przeglądarki internetowej. O zarządzaniu plikami Cookies w poszczególnych przeglądarkach można znaleźć informacje na stronach:
•    Internet Explorer: http://support.microsoft.com/kb/196955/pl
•    Firefox: http://support.mozilla.org/pl/kb/ciasteczka
•    Chrome: http://support.google.com/chrome/bin/answer.py?hl=pl&answer=95647
•    Opera: http://help.opera.com/Linux/12.10/pl/cookies.html
•    Safari: http://support.apple.com/kb/HT1677?viewlocale=pl_PL&locale=pl_PL
W ramach naszych stron i serwisów internetowych wykorzystujemy następujące rodzaje plików cookies:
a)    pliki cookies przechowujące identyfikator sesji, który jest niezbędny do przechowania informacji o fakcie bycia zalogowanym w serwisie lub wypełnienia formularza;
b)    count – cookie służące do zliczania ilości odwiedzin na stronie;
c)    NID, PREF – Google Maps dostarczający interaktywne rozwiązania w zakresie map, które umożliwia podmiotom publikującym treści na dołączanie do ich stron dopasowanych do sytuacji interaktywnych map,
d)    Cookie Google Analytics;
e)    cookie dotyczące ustawień okna przeglądarki;

W przypadku, gdy użytkownik nie dokonana zmiany domyślnych ustawień przeglądarki internetowej w zakresie ustawień cookies, pliki te będą zamieszczone w urządzeniu końcowym użytkownika. Wyłączenie lub zmiana domyślnych ustawień plików cookies może spowodować utrudnienia w korzystaniu z niektórych naszych stron i serwisów internetowych.